Mountainbiken & schakelen: ben jij sinds kort aan het mountainbiken en wil je weten wanneer je moet schakelen? In de wintermaanden is er niets leuker om over te stappen van de racefiets naar de mountainbike. Alle sportieve fietsen zijn tegenwoordig uitgerust met versnellingen en ze komen in alle soorten en varianten. Als je voor het eerst op een mountainbike stapt, kunnen al deze versnellingen nogal overweldigend zijn. Maar het goed gebruiken van deze versnellingen kan je rit een stuk makkelijker en – niet onbelangrijk – leuker maken. Voordat je op de mountainbike stapt, lees dan zeker even deze tips door! Zo weet jij wanneer je moet schakelen op een mountainbiek.

Leren schakelen op de mountainbike

Voordat je op de mountainbike stapt is het belangrijk dat je je schakelsysteem leert kennen. De verschillende merken werken met verschillende soorten shifters. Een shifter is het deel van je mountainbike waar je mee schakelt. In de meeste gevallen moet je de linkershifter gebruiken om de voorste versnellingen te wisselen en de rechtershifter om de achterste versnellingen te gebruiken. 

De meeste mountainbikemodellen hebben 2 of 4 kettingbladen aan de voorkant en tussen de 6 en 12 versnellingen aan de achterkant (cassette). Een uitzondering is als je een mountainbike hebt met 1 kettingblad vooraan. Dit komt steeds vaker voor bij nieuwere modellen. Doordat er minder kettingbladen aan de voorkant zitten, is een verandering meer merkbaar. 

Hoe kleiner het kettingblad, hoe makkelijker je fietst. Begin je aan je mountainbikerondje? Zoek even een rustige weg uit en speel met je schakelaars, zodat je merkt en voelt hoe ze werken. Wat je zult merken is dat je tijdens het fietsen 90% van de tijd alleen de versnellingen aan achterkant zult gebruiken. Wanneer je schakelt met de voorkant bij hoge snelheid, lanceer je jezelf over de mountainbike heen. Voorkom dit dus.

Om soepeler te schakelen, blijf je licht trappen tijdens het schakelen. Achteruit trappen maakt het moeilijker. 

Timing voor het schakelen: kleine en grote versnellingen

De volgende tip over mountainbiken en schakelen heeft alles te maken met het moment. Het juiste moment van schakelen uitkiezen, kan je rit een stuk makkelijker en comfortabeler maken. Naar een kleinere versnelling wisselen, doe je wanneer je een heuvel op rijdt of als je wind tegen hebt. Het trappen wordt dan lichter en makkelijker. Je maakt snellere rondes bij het trappen.

Een grotere versnelling kies je juist wanneer je in een afdaling zit of als je de wind in de rug hebt. Je trapt zwaarder en je benen gaan minder vaak rond bij het trappen.

Belangrijk met het schakelen is dat je vooruit scant tijdens het fietsen en weet wat voor verkeer of welke situatie op je afkomt. Als je een heuvel op rijdt en je moet nog schakelen, ben je te laat. Als je dan te veel kracht zet op de pedalen of je kunt niet meer trappen, is er een grote kans dat je ketting eraf vliegt of dat je omvalt. Scan dus de omgeving, kijk vooruit en zorg dat je met je vingers klaar zit om te schakelen. Dit kan in het begin even oefenen zijn.

Ketting op spanning houden 

Fietsen en schakelen moet ‘smooth’ gaan. Een schuine ketting hoor je direct, omdat je een ratelend geluid hoort. Om te voorkomen dat je ketting schuin gaat liggen, is het belangrijk dat je voorste kettingblad niet op de zwaarste versnellingen ligt en je achterste kettingblad niet op de lichtste ligt.

Wat je zult merken als je dat wel doet, is dat de ketting er schuin op ligt. Op deze manier treedt er meer slijtage op van deze onderdelen. Zonde!

Door de ketting op spanning te houden, kun je voorkomen dat je ketting van het kettingblad afvalt. Dit gebeurt meestal bij het schakelen aan de voorkant of wanneer je onder te veel druk schakelt. Daarom is het zo belangrijk dat je schakelt vóórdat je aan een klim begint. Als schakelen toch noodzakelijk is, kun je het beste het tempo even terugbrengen, rustig schakelen en daarna weer kracht zetten om de heuvel op te gaan. Een erg belangrijke tip betreft mountainbiken en schakelen dus!

Bepalen van versnellingen

Ben jij op zoek naar een tweedehands of een nieuwe mountainbike en twijfel je over het aantal versnellingen dat past? De afgelopen jaren zijn er veel ontwikkelingen geweest rondom het aantal versnellingen. SRAM en Shimano hebben enkele, dubbele en driedubbele crankstellen. Daarnaast zijn er ook maximaal 11 tandwielen op de cassette en levert dit in theorie 22 versnellingen op. Er zijn mountainbikes met varianten van 11 versnellingen (1 kettingblad) tot 19 versnellingen (3 kettingbladen). 

Om te bepalen hoeveel versnellingen bij jou passen moet je bedenken op welk terrein je het merendeel van je ritten rijdt. Hoe extremer de verschillen op het terrein, hoe groter je bereik. Daarom is voor het rijden in de bergen erg belangrijk dat je een groot bereik aan versnellingen hebt, zo weet je op het juiste moment te schakelen.

Rijd jij voornamelijk op vlak terrein in Nederland? Dan zijn de nieuwe varianten van 11 versnellingen goed genoeg om mee te rijden. Deze vallen vaker in het hoger prijssegment, dus het is zeker belangrijk om te bedenken waar jij waarde aan hecht.

Wanneer moet ik schakelen?

Je hebt gelezen dat schakelen afhankelijk is van meerdere dingen en dat je met meerdere dingen rekening moet houden:

• De voor- en achterkant van je versnellingen
• Timing is belangrijk (scan je omgeving en schakel niet te laat)
• Ketting op spanning houden
• Bepaal bij aankoop waar en hoe je het meeste fietst
• Oefenen, oefenen, oefenen

Meer weten omtrent het kopen van een mountainbike?

Mountainbiken wordt een stuk leuker als jij deze tips rondom schakelen goed onder de knie hebt. Heb jij veel geleerd van deze tips voor het mountainbiken en schakelen? Wil je meer nieuwe tips omtrent het kopen van een nieuwe mountainbike? Lees dan onze blog over het kopen van een nieuwe mountainbike!

Meer blogs lezen?

• Met de auto naar de mooiste uitzichten van Madeira
• Wat te doen op het grootste eiland van de Azoren: Sao Miguel
• The beautiful Pamir Highway Route through Tajikistan – Day to day
• Wandelen op Madeira: alle wandelingen tijdens ons verblijf van 3 maanden + hoe je drukte vermijdt
• Wandelen rondom Sete Cidades: een adembenemende route langs de kratermeren van de Azoren | Portugal